100 vjet luftra Krahinore e Atdhetare per 1 kurorezim Pavaresie kombetare.
E gjitha ne nje permbledhje spektakolare historike nga studiuesi prof.Gezim Zilja.
Nje liber sa i vlefshem aq edhe i domozdoshem per çdo qytetar shqiptar anembane trojeve Etnike autoktone dhe te atyre qe jetojne jashte Atdheut te Mëmës ILIRI.
Zoti Gezim Zilja me urtesi pasion e durim ka mbledhur si gurren e pasur popullore ku pasqyrohen momentet historike patriotike e atdhetare ashtu edhe te dhenat arkivore qe pasqyrojne ngjarjet e kohes pergjat shekullit te 19-te dhe kjo e ben kete liber te radhitet si e vlefshme per studimet historike edhe ne rangjet akademike.
Kryengritjet krahinore jane paraqitur te shkeputura nga njera tjetra gjë që e cila ka ndikuar negativisht ne kurorezime fitoresh por kjo nuk ka qene e mete e udheheqesve popullor por ka ardhur si pasoje e shtypjes dhe dhunes makabre qe ka ushtruar Perandoria Osmane.
Gjithesesi asnje nga keto kryengritje nuk ka ardhur si rastesi por perveç patriotizmit shqiptar FAMILJA ELITE VLORA gjithmone ka qene aty ne veprime dhe udhezime , ne koordinimet krahinore e deri ne ato kombetare.
KY FAKT tashme duhet te pranohet madje dhe te flitet me te madhe nga historianet e akademiket pasi ngritja e FLAMURIT KOMBETAR TE PAVARESISE NGA ISMAIL QEMAL BEJ VLORA nuk ishte rastesi por nje kurorezim i punes e vepres se Tij fenomenale magjike e hyjnore – e punes dhe vepres se paraardhesve te trashegimnise familjare si MAHMUT BEJ VLORA/babai i Ismailit Flamurtar) – e vepres se ISMAIL VLORA/babai i Mahmutit e me radhe deri ne thellesi te shekujve te mesjetes pas Gjergj Kastriotiane.
Libri : STERGJYSHRIT TANE NE EPIKEN HISTORIKE TE SHEKULLIT XIX-te na vjen me dy thenie filozofike :
▪Te CICERONIT i cili thote : “TE MOS NJOHESH ATO QE KANE NDODHUR PARA SE TE LINDJE TI , ESHTE SI TE MBETESH GJITHE JETEN FEMIJE”…. si dhe ;
▪Te historianit konsulent prof.Bardhosh Gaçe :” TE SHKRUASH MBI TE SHKRUAREN PA E FSHIRE ATE” … — e megjithate ne prespektive duhen shtuar edhe elemente historik te cilet mundet rastesi apo me qellim lihen ne hije kur vepra e tyre ndriçon me teper se sa rrezet e diellit Korrikar siç eshte rasti brilant i Dervish Ali Dukatit dhe e LIDHJES SE ETAPAVE HISTORIKE PATRIOTIKE E ATDHETARE ME FAMILJEN ELITE VLORA…
Ne faqen 20 ne liber tregohet qarte se Kapedanet e Jugut sterviten ne sarajet e Ali Pashe Tepelenes e cila tregon se Ali Pashe Tepelena ishte ombrella e gjithe patrioteve shqiptare per ndergjegjesimin e tyre kombetar per kryengritje…
Ne liber Ali Pash Tepelena pataqitet okupator e Tiran por ne fund Ai del so nje Pishtar Lirie me qartesi mevetesie e ndergjegjesim prej Shtet formuesi…
Pra del me dy faqe , me nje fillim prej nje tirani dhe me nje perfundim qartesisht atdhetari , kjo tregohet edhe nga mbeshtetja e Familjes Vlora si edhe e gjithe Prijesve popullor te Laberise e Çamerise.
Ne faqen 152 del ne pah emri i patriotit Balil Nezha nga Nivica / gjyshi i Balil Nezhes nga Dukati.
Ne faqen 207 del ne pah madheshtia e Dervish Ali Dukatit si Prijes popullor kunder reformave te Tanzimatit i cili nuk u shit tek Turqia.
Dervish Ali Dukati ishte nje nder Kreret Kryesor te Levizjes dhe se mosbindja e Tij ndaj Portes se Larte shihej si rrezik per te udhehequr kryengritje te reja.
Pra Dervish Ali Dukati ishte unik dhe me i papërlyeri nder Prijes e per kete fakt dhe e helmuan Turqit…
Nderkohe qe Kreret e tjere ben marreveshje e moren grada nga Turqia , Dervish Ali Dukati nuk e peruli madheshirne Tij por ne harmoni te plote te udhezimet e Familjes Vlora te cilat ishin Burim frymezimi por edhe detyra te zbatueshme per çdo Prijes dhe Pari Dukatase e me gjere.
Ne kete liber madheshtor perveç te dhenave te sakta historike kemi edhe prekja etno gjeografike si per shembull ne faqen 221 spjegohet qarte emri i vertete i greqise se sotme e cila para 170 vjetesh e tutje eshte quajtur MORE…
Ndersa ne faqet 209-221 portretizohet madheshtia e Figures se Prijesit kryengrites DERVISH ALI DUKATI , DUKATI DHE FAMILJA VLORA
FAMILJA VLORA dhe ndikimi i saj pozitiv ne koordinim te te gjitha trevave shqiptare.
Ne faqen 223 DERVISH ALI DUKATI rreshtohet nder Figurat kryesore kombetare si krah Zylyftar Poda , Çelo Picari dhe Cane Miftari.
E po ne kete faqe del ne drite Figura e ISMAIL QEMAL BEJ VLORES I vitit 1828-te si UDHEHEQES I Prijesve te gjithe Laberise e Toskerise.
Pikerisht per kete madheshti kombetare e besnikeri ndaj Atdheut ne luften per pavaresi vritet pabesisht ne Janine ne vitin 1829-te.
U pre ne bes nga Pashai Vali i Janines famekeqi Emin Pasha…
Pas Ismail Beut situaten e mer ne dore djali i Tij Mahmut bej Vlora.
DERVISH ALI DUKATI i vetmi Prijes me titullin Bej e Ajan , se bashku me Prijsat e tjere perveç se luftetare ishin dhe udheheqesa ndersa Truri ishte FAMILJA Vlora.
Ne faqen 256-257 eshte gabuar kur DERVISH ALI DUKATI eshte rreshtuar ne radhen e personaliteteve qe kane perfituar ofiqe dhe trofe kur realiteti eshte se vetem Dervish Ali Dukati e Rrapo Hekali u helmuan pabesisht nga Turqit.
Gjithsesi duket qe nuk eshte detaj me tendence pasi autori Gezim Zilja ja jep te gjitha meritat qe i takojne si dhe ka hulumtuar thelle per kete Figure Brilante.
Ne faqet 295 – 296 jepet kenga per Ismail Bej Vloren e Shqiptarise ku tregohet si Autoriteti me i larte mbare shqiptar.
Pra Beu i Shqiperise truri i gjithe prijsave popullor, autoritet kombetar i padiskutueshem.
Nuk jam aspak provincial perkundrazi jam kombetar por z Gezim Zilja eshte i vetmi qe per Dukatin ka shkruar shume , sakte dhe pa rezerva dhe une si nje Dukatas me gjak te paster shqiptari ndihem krenar per stergjyshrit e mi : Prëmto Belul Dukati-Fista nje nder ushtaraket me te afert te Ali Pash Tepelenes se bashku me Mustafa Bitri , Mehmet Çiço Petoshati , Sinan Brati e Majko Bolena….
Ne faqen 351 jep kenge per Dukatas te vrare ne mbrojtje te Sarandes me lufte kunder bandave me andarte grek.
Kjo gje me jep krenari e aq me teper mua qe kam dy vellezer te gjyshit Tim qe rane deshmore per mbrojtje te Janines ne kufi te “Tre guret e zes” se bashku me 15 Dukatas te tjere , ndersa Selam Beluli nje ushtarak i afert prane Mahmut bej Vlores…
Ne faqen 321 autori shkruan se ISMAIL QEMALI permend Zenel Gjoleken si: ” nje nder kreret kryesor ushtarak te kryengritesve ishte Gjon Leka”..
Dmth se kishte edhe te tjere si Ai keshtu kryesor si :Dervish Ali Dukati, Rrapo Hekali , Tafil Buzi , Çelo Picari , Hodo Ali Nivica etj ….
Po kush ishte mbi keta Prijes te barabarte mes tyre ???-
Vete ky liber fantastik me nje permbledhje historike te rafinuar e te perpunuar mjaft bukur sjell rendesine e Familjes Ismail Vlora.
Ne faqen 363 – Lidhja e Prizrenit shtjellohet lufta e saj e armatosur e diplomatike solli pavaresine kombetare te vitit 1912.
Ndersa ne faqen 407 Familia Vlora del hapur ne krah te Pavaresise.
Familja Vlora luften per pavaresi e nisi menjehere pas vdekjes se Ali Pash Tepelenes me Ismailin e pare e me pas me Mahmut bej Vlora e ne fund Ismaili flamurtar kurorezoi menorandumin e Lidhjes se Prizrenit dhe luftes shekullore te shqiptareve per pavaresi.
Ne faqen 420 prap del familja Vlora ne skene.
Autori na sjell Mustafa Nuri Vloren si patriot dhe Krer te Lidhjes se Prizrenit.
Lufta e Lidhjes çoi ne pavaresi te Shqiperise Etnike ne 28/11/1912….
▪ Faleminderit shume zoteri Gezim Zilja, faleminderit per kete liber madheshtor ku domosdoshmerisht i detyron historianet serioz re bejne Lidhjen e vertet historike , te ulin “Fryrjet tullumbace” e te ngrehin vlerat e verteta kombetare.
▪Historia nuk behet me Leka e pushtete por me fakte e realitete”
