Një rrëfim në vend të një reportazhi
Histori e paparë e një dite vere, aq sa edhe pse e ndesh çdo ditë, sërish kur e lexon nuk të besohet…
…Nuk është hera e parë që shkruaj për plazhin dhe do të vazhdoj ta trajtoj ngahera këtë temë, të paktën në formën e një reportazhi, edhe pse në fakt aty gjen aq materiale sa të mbushësh faqe për një roman satirik që kur ta lexosh me nge të shkulësh barkun nga të qeshurat.
Fund maji.
Sinoptikania e “Top Channel-it” thotë se dielli do shkëlqejë sa të na marrë mendjen. Ajo e TVSH-së siguron se nuk do t’i gjejë gjë ata që do të zgjedhin bregun e detit për vakancë. Unë bëj propozimin e radhës:
– U mykëm në Tiranë. A nisemi për në Golem këtë fundjavë, bëjmë dhe plazhin sefte?
Propozimi pritet me ovacione nga tre anëtarët e tjerë të familjes, gruaja, vajza dhe djali. Bëhen gati 4 valixhe ku fusim gjithfarë gjërash deri te bluzat me mëngë të gjata.
– U ngarkuam shumë, – i them gruas. – 45 kilometra larg jemi. Pastaj shi nuk do bjerë. Edhe temperaturat do jenë mbi 30 gradë celsius.
– Në atë krah fli ti, – ma kthen ajo. – Ku i zihet besë kohës. Pastaj ç’ke, makina do t’i mbajë.
Të shtunën sa zbardhi, rrasëm valixhet në bagazh dhe u nisëm.
– Më pëlqen ta pi kafen buzë detit, – i them gruas.
– Ëhë, – ma kthen ajo dhe ndez radion.
Muzika buçet. Autostrada rrëshqet. Këtyre u them pushime unë. Deri te kthesa e Rinasit gjithçka mirë. Pastaj fillojnë gropat. Gjende mirë, ritmi i muzikës sinkronizohet me kërcimin brenda kabinës. Aheng i detyruar. Po prapë shtyhet. Nuk ka shumë trafik të paktën.
Mbërrijmë në Golem. Marr një dhomë tek i njëjti hotel ku shkoj prej vitesh. Me pronarin jemi bërë miq.
– Po të jap dhomën më të mirë, – më thotë ai.
Në fakt më jep me të keqen. Metodë e vjetër. Më të mirat i mban për rast rreziku. Ja vjen ndonjë turist nga Prishtina. Se ne të Tiranës jemi bërë si të shtëpisë o lum miku: hyr e dil e tund peshqirë.
– Rrofsh, – ia kthej duke e bërë të besojë që e besova. Fundja një natë do rrimë. – Këtë rrugën meazallah se e rregulluat.
– Përton bashkia, – ma kthen ai, si ta kishte përgjigjen në majë të gjuhës. – Por vitin tjetër ma do mendja është gati.
Ka nja tre vjet që më thotë të njëjtat fjalë.
Hedh sytë përreth. Në fakt dhe situata është e njëjtë, këtu e 15 vjet më parë, kur mbërrita në bregun e Kavajës. Atëherë me dhimbje braktisa “Breshkën” e Durrësit dhe në fakt gjeta zhabat e Golemit. Një kanal fekalesh që mezi e futën nëpër tuba. Punimet vazhdojnë akoma. Me ritmin e breshkës sigurisht. Aty këtu ca fadroma ngrohen në diell. Ngado hedh sytë do ndeshem o me objekte të prishura o gjysmë të ndërtuara.
Kujë e zezë.
Me hap të shpejtë dalim nga hoteli dhe marrim rrugën për te kafeja. Pamja madhështore. Tavolinat plot. Qindra shezllonet bosh. Deti vaj.
– Mrekulli, – i them gruas.
Ajo gjerb me kënaqësi kafenë. Fëmijët rrufisin nga një filxhan të madh me kakao.
– Po ky kanali këtu?
Bo, bo… Dhjetë për qind nga qejfi i madh u zhbë. Një kanal gjigant që rridhte ujë, pastronte gropat septike të zonës. Në fakt jemi mësuar me situatën. Por një vit më parë ishte i mbyllur. Tani në fillim të sezonit kishte hapur kanatat. Megjithatë ne shquhemi për imunitet. E shtyjmë si e shtyjmë. Por them se dhe turistët e huaj zor se e gjejnë një panoramim të tillë, në tërë globin të kërkojnë. Jemi vend ekzotik jo shaka. Ofrojmë të paofrushmen.
– Po marrim një çadër, – i them administratorit të shezllonëve.
– Fëmijët qenkan të rritur, merr dy e të rrini rehat, – më sugjeron ai.
Prishur mos qoftë. Ne lekët në dorë, ai na jep një kupon tatimor. Hajde shtet hajde. Hallall.
Sa shtrijmë peshqirët e rehatohemi mbërrin mysafiri i parë. Një lypës nja 12 vjeç.
– Ke ndonjë lek të vogël? – më pyet ime shoqe.
Lypësi ka shtrirë dorën e nuk thotë asnjë fjalë.
– Jam me rrobe banje, – ia kthej.
Ajo ngrihet hap çantën e madhe, merr kuletën e vogël dhe nxjerr ca qindarka.
Lypsi ikën pa falënderuar.
– Është muaji i Ramazanit… – më le të nënkuptoj gruaja.
– Po moj, – ia kthej unë, – duhet me i ndihmu shtresat në nevojë.
Fëmijët kanë vënë kufjet në vesh e s’duan t’ia dinë fare.
Shtrihem në shezllon të marr ca rreze.
– Hajde fara, kikirik, letra bixhozi, domino…
Filluan ofertat, mendoj. Thirrja e largët fillon e dëgjohet më fort.
– Do ndonjë pako letra? Apo do të bësh një dorë domino? Kalon kohën jo për gjë.
Shitësi ambulant më kishte zënë diellin ndërkohë.
– Ç’i dua, – ia kthej, – kam celularin sa për 100.
– Pse bosh do më lesh ti mua. Merr ndonjë gjë o burrë.
– Ja po të marrim një pako fara, – ndërhyn gruaja.
Ambulanti ikën i kënaqur. Gruaja më buzëqesh. Situata u zgjidh.
– Edhe kjo në kuadër të muajit të Ramazanit, – i them.
– Epo edhe ai për të shitur ato dy gjëra ka dalë.
U shtriva në shezllon dhe vendosa kapelën mbi fytyrë.
– Erdhi banania…
Ulërima çau ajrin. “Ç’ke ore që bërtet” doja t’i kthehesha gjithë nerv.
– Marrim nga një banane për mëngjes, – dëgjova zërin e gruas.
U kujtova që isha pa ngrënë.
– Sikur të merrnim dhe ndonjë byrek, – i them duke shtrënguar stomakun.
Gruaja merr bananet, unë sulem te dyqani më i afërt për të marrë katër byreqe me shije të ndryshme sipas kërkesave: gjizë, spinaq, proshutë, qepë e domate.
Hëngrëm sa u shqepëm.
– Epo na bëftë mirë, – thashë dhe vendosa kapelën mbi sy.
Të merrnim ca rreze më në fund.
-A do një palë syze?
Heq kapelën. Mbi kokë një ambulant tjetër mbante varur mbi gjoks një kuti ambalazhi me nja 40 palë skelete me ngjyra të ndryshme.
– Po ti e sheh që unë i kam një palë syze, – ia kthej.
– Po këto i ke optike, merr një palë të zeza se të vret sytë dielli.
– Ja merr këto se të shkojnë, – më sugjeron gruaja.
I vendos syzet e diellit mbi ato optike. Pamja u errësua.
– Relaks ëëëëë… Thashë unë. T’i gëzosh.
Inshallah me kaq, mendova. Syzexhiu u largua, unë vendosa kapelën mbi të dy palët e syzeve.
– Gazeta, revista, fjalëkryqe….
Pash nderin më lini rehat, doja të bërtisja dhe vura duart mbi kokë.
– Epo një “Panorama” do ta marrim, të njihemi me të rejat e ditës, – dëgjoj zërin e gruas.
– Merre, – i them duke zbutur inatin. – Mbase ka thënë Babalja ndonjë llaf me mend.
– Po u marr dhe kalamajve nga një akullore. Apo do dhe një ti?
Tunda kokën me gjithë kapelë. Pas tre minutash situata ishte krejt ndryshe. Unë e fëmijët lëpinim akulloret, gruaja nisi të shfletonte gazetën nga faqja e fundit.
-Paska dhe fjalëkryq. Po ç’e do, nuk kam një stilolaps.
Akullorja më shkoi shtrembët. Fillova të kollitesha. Sytë po më lotonin. Djali u hodh vrik të më ndihmonte me ca grushte të lehtë mbi kurriz. Emergjenca kaloi. U ngrita të merrja një stilolaps tek një tjetër ambulant që mbante gjithfarë kinkalerish brenda një kutie dërrasash.
– Këto qenkan njëlloj, përse këta të kuqtë janë më të shtrenjtë, – pyes.
– Epo kanë stemën e Shqipërisë. Jemi apo s’jemi patriotë.
– Po marr këtë “kuq e zinë”, se nuk dua të më cilësojnë si filo sllav, filo turk a filo grek.
– Po merr dy copë atëherë.
– Nuk do filloj shkollën, – ia kthej. – Një fjalëkryq do zgjidh.
– Po mirë mos u nxeh, t’i jap me ulje ndaj të thashë.
Demek treg shumice.
Shkoj te gruaja me dy stilolapsa në dorë. Në fund të fundit do t’u jepja nga një vajzës dhe djalit.
-Ku janë fëmijët, – e pyes?
-Kanë shkuar të marrin kasata, – thotë ajo duke më treguar furgonin mbi të cilin shkruhet “Akullore-Kasata”. Pak më tutje një ambulant tjetër përgatiste petulla të nxehta.
– Akullorja nuk u pëlqeu dhe shkuan të rregullojnë shijen.
– Vetëm petulla të mos blejnë, – them i shqetësuar. – Kjo era e vajit të djegur, më duket si era e vajit të kamios së makinës.
Fëmijët vijnë me kasata në duar, ne dalim një shëtitje buzë detit. Porosis fëmijët të hapin sytë se mos na vjedhin gjë.
– Nuk vjedh njeri këtu o ba, – ma kthen vajza.
– O po këtu të vjedhin çadrën me gjithë shezllon, por kujdes, – i tërheq vëmendjen.
Kishim bërë fare pak metra buzë detit kur ndeshemi me një grup fallxhoresh. Të gjitha u sulën të kapnin nga një myshteri.
– Të të hedh një fall, – më tha njëra prej tyre, duke u munduar të më kapte prej dore.
Djall o punë. Refuzoj dhe eci gjithë duf. Gruaja më ndjek gjithashtu duke refuzuar parjen e vizave të dorës. Vazhdojmë përpara.
– Do bëni ndonjë tatu? Janë të përkohshme, pas dy muajsh prishen.
Nuk ia vëmë veshin. S’kam pasur kurrë tatuazhe në trup, as të përhershëm e as të përkohshëm. Gruaja jo e jo.
Vazhduam shëtitjen. Na bëri përshtypje një kompleks i ri që po vazhdonte të ndërtohej. M’u duk vetja si në resortet e Turqisë. Por bregu i detit vazhdonte të kishte plot mbetje leshterikësh e gjithfarë gurësh që sillte batica.
– Hajde fara, kikirikë, letra bixhozi, domino…
Prapë ky. E tmerrshme. Kthehemi rreth kohës së drekës. Fëmijët i gjejmë duke ngrënë qershi. Na thanë se nuk ia dolën dot me një fshatar që u rrasi qesen e qershive në dorë.
– Po ai i fiqve, kaloi? – pyeti gruaja gjithë merak.
– Ohu, mos u bëj merak se vjen prapë, – u përgjigj djali gjithë indiferencë.
-Po misrat moj, se na u bë syri bakër, – i them gruas.
Ajo mbledh supet.
-Nuk e kanë kohën tani. Më duket se dalin nga korriku.
Kush pret deri në korrik.
Dita kaloi si kaloi. Në darkë gjetëm një lokal që na ftonte me muzikë live.
– Këtu do qëndrojmë, – vendos veton unë. – Dëgjojmë dhe dy këngë për të qenë.
Vura dhe një birrë të madhe përpara. Orkestra filloi. Nja 30 minuta më pas, filluan të më merreshin mend.
– Më duket se jam dehur, – i them gruas.
– Po ku u dehe aman. Ti as gjysmën e birrës nuk ke pirë. Me siguri e ke nga muzika.
– Muzika???
Në fakt kisha dëgjuar që muzika të dehte.
– Po pra, deri tani është përmendur nja 18 herë fjala raki.
I vë mend tekstit të këngës… “Kush pi verën dhe rakinë do të vdesë mbi trëndelinë/ kush se pi rakinë dhe verën pos e paftë me sy pranverën”. Më futen të dridhurat. Mallkim jo shaka. Nga frika e ktheva me fund gotën e birrës.
– Epo po u bënë 22 duhet të më çojnë kamerierët në hotel se do jem bërë dru, – them unë.
Të nesërmen rituali vazhdoi i njëjtë. Vazhdimisht më dukej vetja si i dehur. Këtë herë na u shtua një tjetër aksesor.
– Të paska zënë dielli.
Ishte një grua që flokët i kishte mbledhur me shami. Uli çantën që mbante krahëve e hapi dhe duke nxjerrë ca tubete filloi të shpjegonte: – Ja, ky kremi këtu është me faktor mbrojtës 30. E sheh? Ti je ca bardhosh. Duhet të marrësh këtë më faktor 50. Pastaj i fut një karrotë e bëhesh bronz.
– Me gjithë mend e ke, – ia kthej.
– Ka të drejtë, – ndërhyn gruaja dhe blen njëkohësisht kremin mbrojtës e atë nxirës.
– Di gjë sa na ka shkuar fatura, – e pyes. – Se sikur e kemi liruar shumë dorën.
– Në shtëpi, – ma kthen ajo, – aty i mbyllim llogaritë.
Dhe si për t’i vënë qershinë tortës vjen një ahengxhi, me një box që e tërhiqte pas ngado. Këngë me porosi. Tallava safi. Boxi të shurdhonte veshët. Ai nuk lëvizte vendit. Si qëndroi nja 15 minuta e nuk ia vari kush iku. Ua zuri derën pushuesve nja dy blloqe më poshtë. Veshët na ranë rehat. Hajde pushime hajde, thashë me vete. Terror fare. Mezi po prisja të mbaronte wekeendi.
Pasdite vonë mbërrijmë në shtëpi. Jemi të katërt të me sy të kuq nga kripa e detit e të djegur nga dielli.
– Tani po, mund t’i rakordojmë faturat e të mbyllim llogaritë, – më thotë gruaja.
Unë mblodha buzët. Koka më dhimbte.
– Më mirë të mos e di, – i them. – Do të më zërë koka më keq se kaq.
Gruaja mbyll kuletën.
– Ashtu them dhe unë.
Nuk kishte nevojë për shifra. Me siguri fatura duhej të ishte më e kripur se ujët e detit dhe më e rëndë se era e gropave septike. Isha në një përgjumje të mundimshme. Nga larg më vinte një zë si oshtimë.
– Hajde fara, kikirikë, letra bixhozi, domino…
Isha i lodhur e s’po duroja dot. Doja të harroja gjithçka. U shtriva në shtrat dhe rashë në një gjumë të thellë.
