Pasiguria shëndetësore, frika, situata e kapluar janë shfrenuar nga sistemi i normalitetit: kushdo që kollitet dhe nuhat vështirë, duhet të ketë frikë se është infektuar me coronavirusin SARS-CoV- 2
Dr. Dr. Halil Krasniqi
Ekspert i shëndetësisë
Edhe pse tani në vjeshtë po qarkullojnë shumë patogjenë të tjerë, gjithashtu. Si ta bëjmë dallimin midis COVID-19, gripit dhe ftohjes së zakonshme?
Temperaturë, kollë, rrjedhje hundësh, ngjirje e zërit – simptoma tipike këto që të gjithë i dinë, por aktualisht dhe veçanërisht neve na shqetësojnë: Frika nga infektimi me coronavirusin e ri SARS-CoV-2. Ky shqetësim është i thellë dhe i arsyeshëm. Tani në kohën e paradimrit, ju mund te sëmureni nga shumë viruse ose patogjenë të tjerë gjithashtu – për shembull një nga rinovirusët e shumtë që shkaktojnë gripe dhe ftohje sezonale.
Simptomat e sëmundjes COVID-19
Dallimi i ftohjes së zakonshme dhe gripit nga një infeksion me koronavirus nuk është me të vërtetë i lehtë dhe i thjeshtë. Simptomat e sëmundjes COVID-19 mund të ndryshojnë shumë nga personi në person duke marr parasysh ecurinë e sëmundjes.
Në shumë raste ky infeksion i ngjanë një ftohjeje të padëmshme. Simptomat në fillim janë të ngadalshme dhe pastaj përkeqësohen. Simptomat e mundshme përfshijnë: temperaturë deri në 39 gradë, ethe, kollë, gulçim, dhimbje muskulore dhe lodhje – ndonjëherë dhimbje koke dhe diarre. Vetëm një pakicë merr pneumoni virale nga rrjedhja e rëndë e Covid-19. Megjithatë, shumë pacientë mbeten kryesisht pa simptoma dhe kështu kalojnë infeksionin pa probleme shëndetësore. Në fund të fundit, vetëm një provë testimi, mund të sjellë siguri.
Simptomat më të zakonshme të sëmundjes COVID-19
- Shumë të sëmurë nga corona i kaplojnë ethet – si edhe me gripin. Por simptomat e gripit vijnë papritur. Menjëherë dhe papritmas ndiheni shumë keq.
- Lodhja, molisja, dhimbja e kokës dhe gjymtyrët që dhembin mund të ndodhin me të dy sëmundjet, por më shpesh me gripin.
- Kollë e thatë: nëse kjo është kollë e thatë, si një lloj kollë e thatë pa formim gëlbaze? Atëherë kjo flet për coronën.
- Me infeksion të coronës mund të ndodhë gulçim në kombinim me një kollë të thatë.
- Teshtitja sugjeron një ftohje të padëmshme, sepse kjo simptomë nuk ndodh as me gripin, as me Covid-19.
Cilët persona janë në rrezik nga coronavirusi?
Infeksionet me coronavirus zhvillohen shumë ndryshe – kjo varet shumë nga mosha dhe sëmundjet e mundshme të mëparshme të pacientit. Gjinia luan gjithashtu një rol të rëndësishëm. Shifrat e tregojnë atë më qartësi: në gjithë botën, burrat janë më të sëmurë nga Covid-19 dhe më shpesh vdesin nga corona sesa gratë. Ende nuk ka ndonjë arsye të qartë për këtë, por vetëm supozimet fillestare të cilat duhet vërtetuar.
Faktor vendimtar janë: stili i jetesës dhe dieta jo e shëndetshme. Duhanpirësit gjithashtu kanë një rrezik në rritje të zhvillimit të COVID-19. Fëmijët dhe gratë shtatzëna duken më pak të rrezikuara.
Çfarë duhet të bëni nëse dyshohet për COVID-19
Nëse keni një dyshim të arsyeshëm se keni coronavirus, atëherë duhet patjetër të shkoni te mjeku ose në klinikë. Këtu është shumë e rëndësishme të telefononi mjekun paraprakisht dhe të caktoni një takim ashtu që të parandaloni përhapjen e virusit. Në klinikë pastaj kujdesen mjekët për shëndetin tuaj në vijimësi.
A ka ndonjë vaksinim ose ilaç kundër COVID-19?
Aktualisht nuk ka asnjë ilaç ose vaksinim kundër coronavirusit, por shkencëtarët dhe studiuesit e shumtë në tërë botën po punojnë me zell për zbulimin e terapisë për këtë. Ndërsa një vaksinim kundër coronavirusit po vonon, kërkimet për një ilaç adekuat kundër kësaj sëmundje të mushkërive janë në zhvillim e sipër. Më premtuese është aktualisht ilaçi Remdesivir, i cili është miratuar provizorisht në Evropë për trajtimin e pacientëve me infeksion të virusit corona. Të paktën simptomat mund të lehtësohen me ilaçe që përdoren aktualisht (Paracetamol, kortizon, vitamina, clexane, analgetik).
Përveç kësaj, pushimi në shtrat, marrja e shumë lëngjeve dhe në rrethana të caktuara, mbështetja e funksionit të frymëmarrjes me ajër të pastër, pompë ndihmëse, oksigjen, matje të rregullt të pulsit dhe oksigjenit janë të dobishme.
Kur duhet të vaksinoheni kundër gripit?
Sezoni kryesor i gripit të vërtetë, i njohur gjithashtu si gripi sezonal, është në blloqet fillestare. Viruset e gripit janë të ndjeshëm ndaj nxehtësisë dhe rrezeve UV, kështu që ato janë veçanërisht të shfrenuara midis nëntorit dhe marsit. Instituti Robert Koch (RKI) rekomandon vaksinimin kundër gripit sezonal në tetor ose nëntor. Kjo është koha ideale për t’u mbrojtur në kulmin e një epidemie gripi. Për shkak se efektiviteti i mbrojtjes së vaksinimit është i kufizuar.
Vaksinimi kundër gripit
Viruset e gripit janë dinake dhe të gjithanshme: ato vazhdimisht ndryshojnë. Çdo vit, duhet të zhvillohet një vaksinë e re sezonale që është efektive kundër viruseve aktuale të gripit që aktualisht janë në qarkullim. Njerëzit e moshuar dhe të sëmurët kronikë janë ndër grupet e rrezikut që duhet të vaksinohen. Këtë vit, rekomandohet gjithashtu një vaksinim i gripit edhe për fëmijët, nëse vaksina është aktuale dhe e kontrolluar.
Gripi: Grupet e ndjeshme janë veçanërisht të rrezikuar
Për grupet e rrezikut, gripi është një rrezik real, sepse rreziku i një sëmundjeje të rëndë është rritur tani nga situata e pandemisë. Gripi mund të ketë komplikime të rrezikshme për jetën – më e rëndësishmja prej të cilave janë pneumonia bakteriale ose miokarditi (pezmatimi i muskulit të zemrës). Të dyja mund të jenë fatale. Këto duhet të trajtohen sa më shpejt që të jetë e mundur me barna antivirale dhe antibakteriale, përndryshe mund të lindin komplikime të rrezikshme për jetën, veçanërisht në njerëz me imunitet të kompromentuar.
Simptomat e gripit
Gripi shpesh fillon papritmas, dhe shumë të infektuar ndjehen të “sëmurë” brenda një ore. Zakonisht keni një temperaturë të lartë (mbi 39 gradë). Pyetja se a të dilni në punë apo jo, nuk duhet diskutuar fare sepse në këtë situatë kërkohet patjetër të shtriheni vetëm në shtrat. Një hundë e lëngshme, prodhuese dhe dhimbje të forta në gjymtyrë dhe muskuj janë gjithashtu të zakonshme.
Ftohjet – të bezdisshme, por kryesisht të padëmshme
Një ftohje – ose një infeksion i ngjashëm me gripin, është një infeksion i thjeshtë i traktit të sipërm respirator. Infeksionet shkaktohen nga rreth 200 viruse të ndryshme që transmetohen nga njollosja ose infeksioni i pikave me teshtitje. Viruset shumohen në mukozat e traktit të sipërm respirator. “Moti i ndyrë” i ftohtë dhe i lagësht nxit përhapjen e ftohjeve.
Ftohtë – kollë, rrufë, ngjirje e zërit
Në rastin e një infeksioni të ngjashëm me gripin, mbizotëron hunda e lagësht dhe ju ndiheni të dobët. Simptoma tipike të mëtejshme: ethe e lehtë, dhimbje trupi, dhimbje fyti, kollë, dhimbje kyçesh etj. Shumë të sëmurë madje tërheqin veten në punë – gjë që ka pak kuptim, pasi kjo vetëm vonon shërimin dhe infekton kolegët. Në këtë situatë është e rëndësishme dhe më mirë të pushoni në shtëpi dhe të pini lëngje të shumë.
Inhalimet dhe dushet e hundës gjithashtu lehtësojnë simptomat. Ju mund ti lehtësoni simptomat tuaja me përgatitjet ekspektorante, oksigjen dhe preparate te pastrimit të sekretit
COVID-19, grip ose ftohje: vetëm një test mund të japë sqarim
Meqenëse është vështirë të bëhet dallimi midis një të ftohti dhe gripit dhe veçanërisht me një kurs të butë të COVID-19, një test i Coronës mund të sqaron sëmundjen.
