Më 25 Nëntor 2024, gjatë Konferencës Botërore të Klimës në Baku, një marrëveshje e pritur u arrit në momentin e fundit, megjithatë, kjo nuk arriti të ulë rrezikun e pasojave që do të prekin shumë rajone për shkak të ndryshimeve klimatike, duke i bërë ato të pabanueshme.
Në këtë samit, u miratua një plan për të rritur ndihmën financiare për vendet më të varfra, me qëllimin që deri në vitin 2035, të sigurohet një shumë prej të paktën 1.3 trilion dollarësh (rreth 1.25 trilionë euro) çdo vit. Nga këto fonde, 300 miliardë dollarë pritet të vijnë kryesisht nga vendet industrializuara. Këto mjete do të ndihmojnë vendet në zhvillim të financojnë masat për mbrojtjen e klimës dhe të përballen me pasojat katastrofike të ngrohjes globale, të tilla si thatësirat, stuhitë dhe përmbytjet e shpeshta.
Marrëveshja parashikon që bankat shumëpalëshe të zhvillimit të rrisin ndjeshëm kreditimin dhe të shlyejnë borxhet e vendeve të varfra për të arritur shifrën e caktuar. Sidoqoftë, kritikat u shfaqën ndaj paqartësive në marrëveshje, duke përfshirë mungesën e përgjegjësisë konkrete për arritjen e këtij qëllimi. Për shembull, Gjermania dhe vendet e tjera nuk ishin të detyruara të siguroni një sasi specifike të fondeve.
Marrëveshja u arrit, pavarësisht se mbeti e paqartë se si do të mblidheshin fondet, një detyrë që do të përballen në konferencën e ardhshme të klimës në Brazil.
Konferenca kishte filluar me një propozim të presidencës së Azerbajxhanit, i cili parashikonte një rritje në 250 miliardë dollarë në vit; megjithatë, ky propozim u refuzua nga vendet në zhvillim si i pamjaftueshëm dhe me dispozita të paqarta për përcaktimin e dhuruesve.
Kjo ngjarje, e cila zgjati më shumë se 30 orë, ishte afër dështimit, me disa vende që u larguan nga negociatat pak para përfundimit. Ministrja e Jashtme gjermane, Analena Baerbock, e akuzoi Azerbajxhanin për injorimin e interesave të vendeve ishullore që janë më të prekur nga rritja e nivelit të detit, duke theksuar nevojën për më shumë angazhim dhe përgjegjshmëri në negociata.
Sfida e plastikës
Ngjarje të tjera, si Konferenca Ndërkombëtare për Plastikën, gjithashtu rritën shqetësime për situatën mjedisore. Në këtë kontekst, Inger Andersen, drejtore e Programit të Kombeve të Bashkuara për Mjedisin, theksoi nevojën për një marrëveshje të fortë mbi plastikat. Ajo theksoi se kriza e plastikës nuk është vetëm një problem ndotjeje, por një emergjencë klimatike që po dëmton oqeanet, ajrin dhe po ushqen krizën klimatike.
Karen Landmark, Drejtore Ekzekutive e GRID-Arendal, gjithashtu nënvizoi rëndësinë e një traktati global: “Bota nuk mund të përballojë një angazhim tjetër të dobët. Më shumë se kurrë, kemi nevojë për një marrëveshje të ligjshëm që të përputhet me objektivat klimatike, të reduktojë prodhimin e plastikës dhe të detyrojë ndotësit të paguajnë për pasojat që shkaktojnë. Ky nuk është thjesht një politikë; është përgjegjësia jonë ndaj brezave të ardhshëm.”
Këto mesazhe të qarta dhe të forta në lidhje me krizën e plastikës pasqyrojnë urgjencën e nevojës për të vepruar dhe për të siguruar që planet e mbrojtjes mjedisore të përfshijnë masa të forta dhe efektive për të adresuar problemet që plastika sjell në ekosistemet e Tokës.
Foto shoqëruese – Ndotjet e plastikës rrezikojnë të ardhmen e njerëzimit
Të drejtat e rinjve dhe nevojat për veprim në COP29
Gjatë zhvillimeve intensive në Konferencën Botërore të Klimës COP29, përfaqësues të rinisë evropiane shprehën shqetësimet e tyre të thella rreth negociatave dhe vendimeve që do të ndikojnë drejtpërdrejt në të ardhmen e planetit. Pegah Moulana, në emër të Forumit të Rinisë Evropiane dhe Rinisë dhe Mjedisit Evropian, theksoi zhgënjimin e tyre lidhur me rezultatin e diskutimeve për Qëllimin e Ri Kolektiv të Kuantifikuar (NCQG) dhe Planin e Veprimit mbi Gjininë.
Ajo deklaroi: “Ne, rinia evropiane, jemi thellësisht të zhgënjyer nga drafti i fundit i vendimit për NCQG. Pas tre vjetësh diskutimesh dhe negociatash gjatë COP29, Bashkimi Evropian dhe liderët globalë dështuan të ofronin një kornizë solide mbi të cilën mund të mbështetemi. Koha po kalon, dhe era e vonesave politike duhet të mbyllet. 200-300 miliardë dollarë është një shaka për ata që vuajnë më shumë nga kriza klimatike. Ne kërkojmë të paktën 1 trilion dollarë të sigurohen pa vonesa deri në vitin 2035; kjo do të ishte shumë vonë për të ardhmen tonë.”
YEE, ose Rinia dhe Mjedisi në Evropë, është një koalicion rinor që angazhohet për të promovuar dhe mbrojtur mjedisin nëpërmjet përfshirjes aktive të rinjve. Ata theksuan se çdo propozim për financim duhet të përqendrohet në të drejtat e njeriut dhe përfshirjen e diversitetit, duke kërkuar veprime të menjëhershme, përveç një Plani të Veprimit mbi Gjinine që do të përmbushë nevojat e të gjithë individëve. “Pa një angazhim të fortë për financim, do të përballim pasojat gjithnjë e më të rënda dhe të papranueshme për të ardhmen tonë,” përfundoi ajo.
Përfaqësuesit e rinisë janë angazhuar për të bashkëpunuar me organizata si Rrjeti i Veprimit Klimatik dhe YOUNGO për të rritur ndërgjegjësimin mbi këto çështje dhe për t’i ftuar mediat të ndihmojnë në amplifikimin e kërkesave të tyre, veçanërisht në një mjedis ku hapsira civile po ngushtohet. Kjo nismë synon të sigurojë që të drejtat dhe shqetësimet e rinisë të dëgjohen dhe të merrnin prioritet në këtë proces kritik negocimi.
Foto nga Koalicioni i Rinisë dhe Mjedisit në Evropë.
*Autor: Arlis Alikaj, gazetar i Portalit Vizion, i cili ndoqi konferencën e COP29 virtualisht.
