Taksa e ndërtesës e cila vitin e shkuar iu nënshtrua reformimit në metodologji duke pasur si bazë vlerën e truallit dhe sipërfaqen e ndërtimit, ka nisur të japë efektet e saj të para. Të ardhurat në zërin e taksës së pasurisë që nënkupton atë mbi ndërtesën në 4 mujorin e parë të vitit shënuan nivelin 2.27 miliardë lekë, me një rritje prej 37% në raport me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Efekti erdhi kryesisht nga muaji prill, ku arkëtimet nga taksa e pasurisë ishin gati 1.5 miliardë lekë, me një rritje prej 73% në raport me prillin 2018.
Ecuria ka qenë edhe më pozitive sesa vetë parashikimi i qeverisë për arkëtimet nga kjo taksë dhe diferenca e faktit me planin vetëm për këtë taksë është 1 miliardë lekë më shumë në favor të të parit për 4 mujorin.
Në raport me të njëjtën periudhë të një viti më parë janë arkëtuar 612 milionë lekë më shumë çka reflekton qartë se taksa e re i ka marrë më shumë para biznesit dhe individëve sesa taksa e vjetër. Sot shkalla e taksimit me metodologjinë e reformuar është 0,05% e vlerës për ndërtesën që përdoret, shfrytëzohet për banim dhe 0,2% e vlerës për ndërtesën që përdoret, shfrytëzohet për veprimtari ekonomike.
Por cilat janë arsyet e “kërcimit” të zërit të të ardhurave në taksën e pasurisë në muajin prill ndërkohë që gjatë tre muajve të parë të vitit ishin mbledhur në total 847 milionë lekë?
Burime pranë Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë sqaruan për “Monitor” se kjo lidhet me dy aspekte. E para ka të bëjë zbatimin konkret të formulës së re të taksimit, e cila në vetvete kishte si qëllim pikërisht rritjen e të ardhurave që vijnë nga kjo taksë duke vendosur një raport të drejtë mes zonës ku banohet dhe taksës që duhet të paguhet. Në 5 nëntor të vitit të shkuar gjithë bashkive iu dha akses në sistemin informatik të kadastrës për të bërë korrigjimet e nevojshme. Kjo do të thotë se Bashkitë që vitin e shkuar kaluan pjesën më të madhe të kohës në terren, për verifikimin e sipërfaqeve, kanë bërë edhe korrigjimet e nevojshme në bazën e të dhënave duke nxjerrë detyrimin e saktë për një pjesë të mirë të adresave.
Arsyeja e dytë për rritjen e dukshme të nivelit të të ardhurave në prill në raport me muajt e mëparshëm, ka të bëjë me arkëtimin e taksave lokale që paguan biznesi pranë drejtorive vendore të taksave dhe tarifave në bashki. Bashkitë në gjithë vendin kanë si praktikë që deri në 20 prill të bëjnë pagesat për disa taksa apo tarifa specifike siç është tarifa e Pastrimit, taksa e Infrastrukturës Arsimore dhe taksa e Tabelës. Këto taksa paguhen menjëherë ndërkohë që taksa mbi ndërtesën, truallin apo tokën bujqësore mund të paguhet në dy këste Kësti 1: (50% e vlerës) brenda datës 20 Prill 2019. Kësti 2: (50% e vlerës) brenda datës 30 Qershor 2019.
Aktualisht taksa mbi ndërtesën ende është në proces tranzitor pasi Kadastra Fiskale e plotë me të gjitha të dhënat e sakta dhe integrimin e plotë të sistemit përfundon në vitin 2021.
Për gjithë vitin 2019, në buxhet është parashikuar që të arkëtohen 6.9 miliardë lekë nga taksa e pasurisë, nga 5.2 miliardë lekë, që ishte fakti 2018, me një rritje prej 33%.
Deri në vitin 2021, sipas të dhënave në projektbuxhet, nga kjo taksë pritet të arkëtohen 7.9 miliardë lekë në vit, ose rreth 50% më shumë se fakti i vitit 2018, përpara se të fillonte mbledhja e taksës së pasurisë në bazë të formulës së re.
Taksa e re, vlera ndryshon sipas zonës
Një qytetar që jeton në zonën e “Ali Demit” në një apartament me të njëjtën sipërfaqe dhe me të njëjtat karakteristika nuk do të paguajë njëlloj me qytetarin në ish-Bllok sikurse ndodhte deri dje. Apartamenti i tij me sipërfaqe 100 metra katrorë i pas vitit 1993 ka në bazë një çmim reference të ndryshëm prej 97.7 mijë lekësh për metër/katror. Vlera e tregut për këtë apartament është 9.77 milionë lekë. Taksa që ai do të paguajë është sa 0.05% e vlerës së apartamentit apo 4885 lekë në vit, çka në bazë mujore është 407 lekë. Këtij qytetari i është rritur taksa e pronës me 63% në raport me taksën e mëparshme që kishte metodologji tjetër. (MONITOR)